een jaar of twintig geleden interviewde ik een Koerdische turk die hoofdredacteur was van een commercieel televisiestation in Ankara. hij wees mij erop dat het Turkse establishment nooit heeft kunnen accepteren dat na de val van het Ottomaanse rijk, de Britten en Fransen Irak schiepen om op die manier de olievelden in bezit te krijgen. door ISIS te steunen kan Turkije nu de Koerdische Irakezen onder druk zetten, met als doel een deal te sluiten waarbij Turkije een greep krijgt op de oliereserves. bovendien kan het Turkse regime voorkomen dat de koerden in zowel Syrië, Irak als Oost-Turkije een federatie zullen vormen. zodra Turkije de olie heeft is het meteen, samen met zijn watervoorraden, de machtigste regionale macht, en zal Israël de hegemonie niet meer kunnen claimen.
Stan van Houcke
Antwoord:
Een juist visie van uw toenmalige gesprekspartner. Nu die Brits Franse grenzen van toen waren niet geheel onlogisch en volgden grotendeels de interne verdeling die het Ottomaanse rijk zelf maakte.
En wat er na W.O.I rond Turkije gebeurde is een zoveelste imperialistische schande waarbij de Britten en de Fransen de Grieken misbruikten op een zelden geziene wijze. Eerst stookte men hen op om zogenaamd historische Griekse steden als Izmir te veroveren en dan als puntje bij paaltje komt liet men hen ijskoud als een baksteen vallen.
Met als gevolg een grote slachtpartij, etnische zuiveringen en een blijvende vijandschap tussen de twee landen. Ook de wijze waarop men het Armeens probleem nog steeds voorstelt is niet mooi te noemen.
Het is hier – en het is het grootste probleem met de media – een zoveelste zwart/wit voorstelling van de feiten. De goede Armeniërs versus de heel foute Turken. Onzin, er was daar alleen maar grijs.
Het is trouwens ook heel begrijpelijk dat in de Turkse psyche er een verlangen is om het oude machtige Turkije te herstellen. Maar die gebieden waren nooit echt Turks zoals dat met Istanbul en Anatolië grotendeels wel het geval is.
Met uitzondering van de Koerden en de kleine overgebleven Armeense en Arabische gemeenschappen in het oosten.
Er was wel een grote culturele besmetting/verrijking geweest, ook wederzijds trouwens, zoals blijkt uit wie Turkije en Griekenland een beetje kent. Maar verder ging dat nooit.
Het is echter wel overduidelijk dat Erdogan, als heerser over een sinds 1918 nooit zo machtig zijnde Turkije, droomt van een zo niet nieuw Ottomaans rijk dan toch van een land dat grote invloed heeft in de regio. En liefst de eerste viool spelend.
Maar dat botst met de belangen van de andere staten in de regio die of buurlanden zijn of er een voorname economische, culturele of politieke rol spelen zoals de VS, Israël, Irak, Saoedi Arabië, de Koerden, Iran en Syrië.
Daarbij is er nu geen twijfel meer mogelijk dat Erdogan zich verbonden heeft met vooral ISIS. In de Financial Times van deze morgen staat – en het verhaal kun je ook wel deels al elders lezen – dat hij alleen mee tegen de ISIS wil ageren als de VS echt de oorlog verklaart aan Assad en Syrië. Dus nu doet hij niets, behalve uiteraard hen steunen.
Maar dat doen neemt juist de enige kracht weg die ISIS in Syrië kan stoppen. Erdogan weet dat en de VS weet dat. Reden waarom de VS dat gewoon weigert en dan vicepresident Joe Biden Turkije maar laat aanvallen.
Typerend is ook de in datzelfde krantenartikel geciteerde verklaring van Erdogan dat de PKK even erg is als ISIS. Met andere woorden: De Syrische Koerden (bondgenoten van de PKK) zijn volgens zijn officiële verklaring gewoon even gevaarlijk en smerig als ISIS. Duidelijker kan men toch niet zijn.
Het is trouwens zeker dat de VS slechts in paniek schoot en in actie trad toen ISIS na Mosoel te hebben ingenomen ook de Koerdisch-Iraakse ‘hoofdstad’ Erbil aanvielen en die dreigde ingenomen te worden.
Voorheen leek er een soort van akkoord waarbij ISIS Mosoel innam en de Koerden Kirkoek. Ieder zijn Iraakse buit dus. Maar dan viel ISIS plots onverwacht Erbil aan en vluchtte iedereen er al weg. Waarna de VS dan maar zijn luchtmacht stuurde en zich achter de Iraakse regering schaarde.
In wezen is die Baghadi en zijn ISIS een machtselement in de regio als een ander en loopt hij nu in de weg van andere spelers in de regio zoals Saoedi Arabië, Irak, Iran, de VS en Syrië. De positie van Israël is mij hier onduidelijk.
Zeker daar ISIS in een coalitie zit met Ankara die men in de Arabische hoofdsteden al evenmin lust.
Daar ligt de oorsprong van de huidige alliantie tegen ISIS.
Willy Van Damme