Afghanistan was destijds een lappendeken van stammen met een centrale regering als strijdperk (het boek en film De Vliegeraar geeft een verkeerd beeld).
De poging van de USSR om van Afghanistan een seculiere staat te maken was een strategische blunder. Het schiep instabiliteit, rivaliteit en haat.
De ombouw van een gediversifieerde samenleving met een diep religieuze basis en een endogame communautaire familiestructuur waar de vrouw een minderwaardige positie inneemt, vergt generaties. De USSR die naar goede communistische gewoonte de seculiere staat door het strot van de bewoners wilde rammen, is dus verantwoordelijk voor de verstoring van de vrede en de delicate balans tussen de stammen.
De USA maakte van dat ongenoegen handig gebruik. Je kunt immers moeilijk een verzet organiseren wanneer er nog geen ongenoegen bestaat.
Mijn redenering vertrekt dus niet van geopolitieke gebeurtenissen maar van dieper liggende sociale en culturele oorzaken, waarvan ik besef dat ze voor discussie vatbaar zijn.
De theorieën van Brzezinski zijn wat ze zijn, gewoon wishful thinking. Ze zijn onbruikbaar en ontstaan uit Amerikaanse ijdelheid. Mijn ideeëngoed neigt naar de theorieën van Emmanuel Todd http://www.youscribe.com/catalogue/tous/interview-emmanuel-todd-l-allemagne-tient-le-continent-europeen-2493433
In mijn boek zijn de Amerikanen altijd sukkels geweest. Veel geld, veel foute vrienden, een groot bakkes, maar geen ballen aan hun lijf. Broekschijters die valselijk de overwinning op Hitler binnen rijfden en atoombommen nodig hadden om indruk te maken.
Ik denk dat hun grootste overwinning de inval in Grenada was (dat deden ze tenminste alleen).
Zij zijn uitgeteld.
GV
Antwoord:
Afghanistan is altijd al een zwakke erg traditionele staat geweest. Er was wel een centraal gezag maar dat was erg zwak. Je had in het land meerdere spanningsvelden waartussen de regering steeds moest laveren.
Je had de verschillende culturen en de clans die ieder hun eigen territorium hadden. En dan had je de erg beperkte stedelijke elite die haar eigen maatschappelijke visie had en voor het verdedigen van haar belangen vanuit dat standpunt optrad.
Daar moest elke regering hoe dan ook rekening houden. De VS kozen voor die maatschappelijke krachten die erg conservatief waren omdat het natuurlijk die groepen waren die meest tegen de centrale regering waren. Hun strategische partner hier was toch Saoedi Arabië.
Maar er staat in dat interview met Brzezinski nu eenmaal wat er te lezen is.
Ik denk dat je wat het ‘door het strot duwen’ wel eens gelijk kan hebben. Het lijkt mij logisch. Het ontbreekt mij echter aan voldoende gegevens over de toenmalige Afghaanse samenleving om daar met zekerheid ja of neen te kunnen op antwoorden.
Verder zou ik oppassen met de VS domheid te verwijten. Aan haar universitaire instellingen, studiediensten en ministeries zitten sommige van de beste analisten die er zijn. Bovendien blijkt bij nadere analyse de Amerikaanse politiek veelal goed voorbereid. Kijk ook naar Syrië.
Toen de VS Khomeini en Saddam Hoessein in 1979 aan de macht brachten brak er het jaar nadien tussen beide landen al een langdurige en bloederige oorlog uit. Waarbij de VS aan beide zijden wapens leverde.
En ook toen ze in 2003 Irak aanvielen getuigde dit van een goed uitgekiende strategie. Er kwam een verbod op de leidende partij, de Baath, vernielde het kadaster, deed het leger ontbinden en introduceerde dan sectaire politieke partijen.
Men kan dat zeker niet voorstellen als dom. Het was immers de bedoeling Irak voor decennia onbestuurbaar te maken.
Diegenen die de actie van de VS in Irak dom noemen gaan van de veronderstelling uit dat de VS Irak wilden uitbouwen tot een sterke staat.
Integendeel, het moest na 2003 nooit meer kunnen opstaan. En dan is de finale conclusie niet die van dom maar van erg doortrapt. En in dat laatste geval heb je goede historici, economen en sociale planners nodig. En die heeft de VS in overvloed.
Het was toch o.m. huidig vicepresident Joe Biden die voorstelde om het land in stukken te hakken. En hij was in de VS verre van de enige. Sommige in de VS hebben dit nog steeds prioritair op hun verlanglijstje staat.
Dit is trouwens de reden waarom de VS zeker tot begin dit jaar ISIS steunden. Het moest de kern worden van een soort van Saoedische vazalstaat in Irak. Waarbij Turkije Iraaks Koerdistan kreeg.
Of de invasie van Grenada als succesvol dient gezien te worden weet ik niet. Voor toenmalig president Ronald Reagan was dat wel het geval. Maar ik lees nooit iets over dat eilandje en dus heb ik er geen zicht op. Wie weet?
Willy Van Damme