“De dubieuze praktijken van Amnesty International” door Willy Van Damme op uitpers.be
Recht van Antwoord door Amnesty International Vlaanderen
18 december 2012
Als directeur van Amnesty International Vlaanderen wil ik reageren op het artikel van Willy Van Damme over de zogenaamde “dubieuze praktijken van Amnesty International”. Het artikel lijst een reeks van beschuldigingen aan het adres van Amnesty op. Sommigen van de aangehaalde feiten zijn correct, anderen stroken niet met de waarheid. Uit dit amalgaam van aanklachten leidt de auteur af dat Amnesty International een partijdige organisatie is die zich laat leiden door de “westerse imperialistische oorlogsstrategie”. Hier slaat hij de bal volledig mis. Deze pertinente onwaarheid is eenvoudig te weerleggen.
Maar sta mij toe eerst in te gaan op een correcte bewering in het artikel. Amnesty International is als grote internationale organisatie helaas niet immuun voor fouten. Zo zijn er de riante uitbetalingen aan de voormalige secretaris-generaal Irene Khan en haar adjunct. Hierover waren wij als Vlaamse afdeling zelf erg verontwaardigd. De uitbetaalde som stond in schril contrast met de belangeloze inzet van de vele Amnesty-vrijwilligers.
Uit een extern onafhankelijk onderzoek is nadien gebleken dat de uitbetalingen inderdaad excessief waren. De organisatie heeft hieruit de nodige lessen getrokken en stappen gezet om gelijkaardige fouten in de toekomst te vermijden. Zo werden onder meer de financiële controlemechanismen op het hoofdkantoor in Londen versterkt en uitgebreid. Meer hierover kunt u lezen op onze website.
Amnesty International is de afgelopen 50 jaar uitgegroeid tot één van de grootste mensenrechtenorganisaties ter wereld. De secretaris-generaal, de grote baas van Amnesty, geeft leiding aan het hoofdkantoor in Londen en aan de wereldwijde beweging van 3 miljoen activisten. Zijn job vereist zowel veelzijdige managementvaardigheden als grondige mensenrechtenexpertise. Zijn loon is geijkt tegenover de lonen van directeurs bij gelijkaardige internationale niet-gouvernementele organisaties.
De auteur van het artikel heeft het verder over de huidige sociale onrust binnen de organisatie. Deze houdt verband met Amnesty’s reorganisatieplannen onder de noemer ‘Moving Closer to the Ground ‘. Amnesty International wil haar impact op de strijd voor mensenrechten vergroten door onder meer haar internationaal kantoor in Londen te herstructureren. Het hoofdkantoor in Londen (waar momenteel 500 werknemers werken, inclusief het merendeel van onze onderzoekers) zal kleiner worden. Daarnaast komen er 10 nieuwe regionale kantoren “closer to the ground” – in gebieden waar mensenrechten vaak geschonden worden, het Globale Zuiden en Oosten. Dit zal ons toelaten om de vinger aan de pols te houden, sneller te werken, efficiënter informatie te verifiëren en makkelijker contacten te leggen met de lokale bevolking. Het einddoel is de impact van ons mensenrechtenwerk te vergroten. De basisprincipes en doelstellingen van deze hervorming worden door de ganse organisatie gedeeld. Over de uitvoering van de plannen lopen de meningen uit elkaar.
Deze hervorming is de grootste organisatorische verandering in ons 50-jarig bestaan en verandering is helaas nooit gemakkelijk. Zeker niet in een grote en complexe internationale organisatie zoals Amnesty. Amnesty International is een organisatie die kan rekenen op de steun van meer dan 3 miljoen activisten en die in 150 landen actief is. In een organisatie van deze omvang is er – zoals in elk huishouden – wel eens onenigheid over te volgen strategieën.
Het conflict tussen het management en het personeel op het internationaal secretariaat is ernstig. Als Vlaamse afdeling zijn we bezorgd en waakzaam. We overleggen dan regelmatig met de collega’s op het hoofdkantoor en andere Amnesty-afdelingen wereldwijd. Samen zoeken we naar een oplossing. We willen hier met z’n allen sterker uitkomen.
Op dit ogenblik zijn er nog steeds gesprekken tussen de vertegenwoordigers van de vakbond en het management. Er zijn zowel interne als externe bemiddelingsprocedures opgestart. Over ‘Moving Closer to the Ground’ kunt u meer vinden op onze website. Ik ben ervan overtuigd dat alle betrokken partijen het mensenrechtenwerk van Amnesty boven alles zullen zetten en dat de problemen opgelost zullen worden.
Dus ja, er zijn in het verleden fouten gemaakt en het proces ‘Moving Closer to the Ground’ verloopt niet zonder slag of stoot. Maar om daaruit af te leiden dat Amnesty een westerse imperialistische oorlogsstrategie nastreeft… Die bewering raakt kant noch wal.
Willy Van Damme beschuldigt Amnesty International zonder meer van partijdigheid en westers imperialisme. Al wie het werk van Amnesty volgt, weet dat dit absoluut onwaar is. Amnesty draagt onafhankelijkheid, onpartijdigheid en kwalitatief integer onderzoek hoog in het vaandel. Wij klagen mensenrechtenschendingen aan ongeacht door welk politiek regime, rebellengroep of individu deze gepleegd worden. Amnesty International komt al meer dan 50 jaar op voor alle mensenrechten, voor iedereen, overal.
Zo zouden wij volgens de auteur de mensenrechtenschendingen door de Libische rebellen niet of onvoldoende hebben aangeklaagd. Dan heeft hij wellicht ons rapport “Lybia: rule of law or rule of militias?” van juli 2012 nog niet gelezen. Meer dan 60 pagina’s geven een opsomming van mensenrechtenschendingen die gepleegd worden door de gewapende milities in Libië. Ook tijdens het conflict riep Amnesty alle partijen, inclusief de NAVO, op om mensenrechten te respecteren.
In mei 2012 – vijf maanden voor de dood van kolonel Khadafi- rapporteerde Amnesty-researcher Donatella Rovera het volgende over buitengerechtelijke executies van vermeende Kadhafi-getrouwen door Libische rebellen:
“De afgelopen twee en een half weken werden drie mannen koelbloedig afgemaakt. Tot 17 februari werkten zij voor het eens almachtige Internal Security Agency (Jihaz al-Amn al-Dakhili). Het lichaam van het meest recente slachtoffer, een vader van 6 kinderen, werd op 10 mei gevonden in de zuidwestelijke buitenwijken van Benghazi. Hij had een schotwonde in het hoofd, zijn handen en voeten waren gebonden en een sjaal zat strak om zijn nek. Er ontbrak een stuk van zijn rechterkuit en vlekken op zijn broek doen vermoeden dat hij moest knielen. Een bebloed briefje werd op zijn lichaam gevonden met volgende boodschap: “…een hond onder Kadhafi’s honden is geëlimineerd”.”
Een eerlijke lezing van onze rapporten over de gruwelijke mensenrechtenschendingen in Syrië toont aan dat we ook hier geen partij trekken. Hierbij ter illustratie twee fragmenten uit een recent onderzoeksrapport:
Pagina 9: “De aanwezigheid van gewapende strijders en gevechten in residentiële gebieden vormen een groot risico voor de burgerbevolking. Burgers lopen het gevaar om gewond of gedood te worden en moeten noodgedwongen op de vlucht slaan. Zowel de Syrische troepen als de oppositiestrijders opereren in stedelijk gebied en lanceren aanvallen vanuit steden en dorpen.”
Pagina 10: “Het feit dat één van de strijdende partijen het internationaal humanitair recht systematisch overtreedt, is op geen enkele manier een geldig excuus voor andere partijen om gelijkaardige schendingen te plegen. Daarom waarschuwt Amnesty International opnieuw alle Syrische gewapende oppositiegroepen dat het verbod op willekeurige aanvallen evengoed op hen van toepassing is. Elk gebruik van artillerie, mortieren en ongeleide raketten in bevolkte residentiële gebieden is in strijd met dit verbod en zou in aanmerking kunnen komen als oorlogsmisdaad waarvoor ze verantwoording zullen moeten afleggen.”
Willy Van Damme beweert in zijn artikel dat Amnesty “hondstrouw” is aan de VS en geen kritiek uit op mensenrechtenschendingen in Israël. Een heel eigenaardige en zelf belachelijke bewering als je weet dat Amnesty International al jarenlang pleit voor de sluiting van de Amerikaanse gevangenis op Guantanamo Bay en eist dat de VS rekenschap aflegt voor alle mensenrechtenschendingen die gepleegd werden/worden in het kader van de strijd tegen terreur. Voor onze overige bezorgdheden over de VS verwijs ik naar ons Jaarboek. Daar vindt u onder meer bekommernissen over de doodstraf in de VS, het gebruik van stroomstootwapens en de behandeling van gevangenen.
Ons Jaarboek documenteert trouwens mensenrechtenschendingen in meer dan 150 landen waaronder ook Israël. De reactie van Amnesty op de recente escalatie van het conflict in Gaza en het zuiden van Israël bewijst wederom dat we enkel de kant van de mensenrechten en het internationaal humanitair recht kiezen. Een kort fragment uit ons persbericht van 20 november 2012:
“Volgens de VN, lokale mensenrechtenorganisaties en Amnesty International maken beide partijen in het conflict zich schuldig aan schendingen van het internationale humanitaire recht.
Amnesty International roept de VN op:
- zo snel mogelijk internationale waarnemers naar zowel Gaza als Israël te sturen, die mensenrechtenschendingen en schendingen van het internationale humanitaire recht kunnen onderzoeken, en onafhankelijke, onpartijdige analyses kunnen maken van schendingen begaan door beide partijen;
- een internationaal wapenembargo af te kondigen voor Israël, Hamas en de Palestijnse gewapende groeperingen in Gaza. In afwachting van zo’n embargo dienen alle staten de handel in wapens en munitie met Israël, Hamas en de Palestijnse groeperingen te staken.”
Ik heb er eerlijk gezegd het raden naar waarom de auteur van het artikel Amnesty beschuldigt van westers imperialisme en partijdigheid. Ik nodig u, lezer, uit om onze persberichten en onderzoeksrapporten op http://www.amnesty.org te lezen en zelf te beoordelen. U zult snel merken dat de bewering van de heer Van Damme geen steek houdt.
Karen Moeskops
Directeur Amnesty International Vlaanderen
Antwoord:
Dit antwoord kwam binnen bij Uitpers als reactie op mijn eerder artikel. Ik wou hen ook hier dit recht op antwoord gunnen omdat het voor de lezer essentieel is om een goed oordeel te vormen.
Een povere reactie
Als recht op antwoord van Amnesty International lijkt mij dit het bewijs van de armtierigheid van een organisatie die eindelijk eens zichzelf moet verdedigen.
Vooreerst is praktisch de helft van het antwoord een bevestiging van wat ik eerder schreef. Alleen dat U de visie van woordvoerster Suzanne Flood uitgebreider geeft zonder in deze discussie echter iets nieuws aan te brengen. En zoals Mevrouw Flood, tracht ook U dit allemaal te bagatelliseren. Zo hebt U het over ‘fouten’, ‘onenigheid over te volgen strategieën’ en ‘bezorgd en waakzaam’ zijn.
Dit is echter zomaar geen bagatel zoals U het hier wilt doen voorkomen, dit gaat naar de essentie van de zaak, namelijk de ware aard van Amnesty international.
Als we zien dat de algemene secretaris, de baas, van een zogenaamde mensenrechtenorganisatie de vakbond wou verbieden, de sociale akkoorden eenzijdig verbreken en iedereen collectief wou ontslaan dan is dat niet zomaar wat.
Neen, moest Amnesty International echt begaan zijn met de mensenrechten dan was die man die dag zelf ontslagen, op straat gezet. Want dit is de enige plaats waar hij thuishoort. Eventueel ook voor een tijd aan een schandpaal.
Hoe in ’s hemelsnaam kan AI nog beweren voor de mensenrechten te zijn als haar grote baas die Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van 1948 aan zijn laars lapt? Door hem als baas aan te houden bewees AI dat ze niets geven om de mensenrechten.
Het typeert trouwens dat U op dit schandelijk optreden niet eens een woord van kritiek durft te geven. Integendeel U tracht het hier nog netjes onder de tafel van AI te vegen. Mooi, echt mooi van U. Het personeel van AI in Londen zal U zeker dankbaar zijn om het vuile werk van de grote baas op te knappen.
Wat gaan we deze week van AI dan als persbericht nog krijgen? Eentje over vakbondsrechten in Myanmar of China? Kom nou, dat is toch te hypocriet voor woorden. Veeg eerst voor jullie deur en kom dan bij anderen klagen en zagen.
Tweedes, blijkt dat die man een loonsverhoging kreeg van zomaar 40% tot bijna een kwart miljoen euro terwijl het personeel moet inleveren en er volgend jaar mogelijks 100 hardwerkende medewerkers gaan ontslagen worden. Wordt aan baas Shetty dan gevraagd om uit solidariteit een loonsvermindering te nemen? Niet dat ik weet. Met andere woorden: AI is bovendien nog een zeer asociale organisatie ook waar solidariteit gewoon een dode letter is.
En is het normaal dat personeel bij AI bang is om over de zaak tegen buitenstanders te spreken, bang voor de terreur zoals zij dat noemen? Ach, mensenrechten. Waar staat die prikkeldraad van jullie logo feitelijk voor?
En dan het politieke luik waarbij U bijna constant mijn woorden uit hun verband rukt. Dat zal ook wel een onderdeel van het mensenrechtenbeleid van AI zijn zeker.
Wat ik stelde is dat jullie partijdig zijn en daarbij steevast de kant van de Navo kiezen. U citeert om mijn ongelijk te bewijzen uit een rapport over Libië van juli 2012, dus een jaar na de verovering van Libië door de Navo. Trouwens Kadhafi is vermoord op 20 oktober 2011.
Reeds van in het begin van de opstand waren er massale schendingen van de mensenrechten door de rebellen waarover jullie amper of niet berichten. Wat, zoals ik schreef, in schril contrast staat met jullie verslagen over de regeringskant.
Oh ja, jullie, zoals ik dus stelde, noemen terloops vaag ook wel eens de andere kant, maar meer dan schone schijn is dat niet. Keeping up appearances, window dressing. Het redden van de geloofwaardigheid.
Al snel bij het begin van de Libische opstand zal men in Afrika op heel veel plaatsen schande spreken over wat de Libische rebellen aanrichten met de zwarte gastarbeiders. Met veel griezelverhalen. Pas heel laat toen de overwinning van de Navo een feit was komt dit onderwerp schoorvoetend bij jullie en HRW ter sprake.
Hetzelfde nu in Syrië waar jullie dikke rapporten maken over de schendingen van de mensenrechten door de regering maar amper of niet iets zeggen over de enorme misdaden die de rebellen al van dag één in maart 2011 aanrichten.
De vlag van al Qaeda wapperde toen al hoor. Reuters publiceerde er trouwens toen een foto van met daarop heel prominent die vlag van die terreurbende. Maar geen woord bij AI over wat toen langs rebellenkant gebeurde.
Niets over de onthoofdingen, kidnappingen, executies, folteringen, etnische zuiveringen, vernielingen, afpersingen en plunder. Neen, het waren (sic) vrijheidstrijders. Bendes die met geld van o.a. Qatar – ongetwijfeld een modeldemocratie – en de VS een land kort en klein sloegen.
Heeft AI ooit hierover Qatar al aangepakt? Of die andere modeldemocratie Saoedi-Arabië? Bijlange niet.
En U vindt het schandelijk dat ik jullie medeplichtigheid aan die oorlogen verwijt. Ik heb geschreven dat jullie noch in Libië noch in Syrië opriepen tot het stopzetten van de oorlog en onderhandelingen. Jullie zwegen en zwijgen hierover. Ook Suzanne Flood had hier geen antwoord en u omzeilde de kwestie hier al evenzeer.
Hoe durft u dan beweren niet voor die oorlogen te zijn als u in beide gevallen door niets te zeggen feitelijk stilzwijgend met dit bloedbad toestemt? Bovendien hebben jullie in geen van beide gevallen het westen aangeklaagd omdat ze die oorlog stuurden/sturen en eveneens elke onderhandeling weigeren/weigerden. In mijn ogen zijn jullie om die reden zoals het westen medeplichtig aan oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.
Verder stelt U dat ik beweer dat jullie hondstrouw zijn aan de VS en Israël. Hierbij verzwijgt u duidelijk bewust dat ik het hier specifiek had over Suzanna Nossel, de begin dit jaar benoemde directeur van AI USA. Dat aspect kwam ter sprake bij het analyseren van deze dame. Waarom verzwijgt U dat? En door haar in die positie te benoemen maken jullie natuurlijk zichzelf minstens verdacht.
Het is uit haar publicaties en carrière gebleken dat zij een groot voorstander is van Israël en jarenlang als een topambtenaar het Amerikaanse buitenlandse beleid mee vorm gaf. En dat kan qua mensenrechtenschendingen wel tellen.
Waar is de geloofwaardigheid als men een dergelijk persoon op die plaats benoemt? Uw beweringen over Guantanamo en kritiek op Israël zijn dan ook waardeloos. Jullie benoemden als het ware de bewaker van Guantanamo. Kom nou. Is zij de dame die tot eind 2011 die drones bestuurde misschien?
Men kan geen serieuze kritiek op het buitenlands beleid van de VS uiten en gelijktijdig die persoon benoemen die daar mee vorm aan gaf. Als U dat niet ziet, dan ziet U niets meer.
Het wekte bij mij dan ook geen enkele verbazing dat AI in Chicago dit jaar een serieus pak geld investeerde om reclame te maken voor de Navo om nog wat meer oorlog te voeren. Zoals ik ook niet echt verrast was dat haar vroegere bazin Madeleine Albright daar was als hoofdspreker. Spijtig dat die 500.000 met haar hulp vermoorde Iraakse kinderen er ook niet konden zijn. AI kon dan voor de camera’s tranen plegen. Je moet maar durven.
En dan komt u hier zeggen dat jullie niet partijdig zijn. En daarbij dan nog ontkennen een westerse imperialistische oorlogsstrategie na te streven is wel durven natuurlijk. Die affiche in Chicago was toch duidelijk zeker.
En als men dan toch op die bijeenkomst iedere stem wou laten horen – zoals Suzanne Flood beweerde – waarom was er daar in Chicago dan ook geen spreker van de Taliban? Als Madeleine Albright mag komen dan moet de Taliban toch ook wel welkom zijn.
En wat betreft jullie (sic) ‘integere kwalitatieve’ rapporten antwoordde U niet eens op mijn beschuldigingen rond Laos met Vang Pao en Cambodja met Pol Pot. Ik begrijp dat. Wie wil nu eenmaal in bed betrapt worden met die heren. Toch AI niet, de nobele heren en dames van de mensenrechten.
En dan durft u te schrijven over ‘onpartijdige’ rapporten die getuigen van een ‘kwalitatief integer onderzoek’. Hoef ik o.m. het verhaal over die prematuren in het door Irak bezette Koeweit boven te halen?. Die waren volgens jullie door de Iraakse bezetters toch vermoord? Een verhaal afkomstig van een door de VS ingehuurd PR-bureau. Onderzoek? Copy paste ja.
Hetzelfde met recent Noord-Korea en Syrië. En we kunnen zo veel bladzijden vullen. ‘Kwalitatief, integer’? Wanneer dat?
Moest het niet zo schandelijk zijn, ik zou het de mop van het jaar noemen.
In wezen heeft Amnesty International nu drie opties: de boel opdoeken, de augiasstal uitmesten of verder doen als nu. Verwacht in dat laatste geval dan wel nog meer dergelijke rapporten over de mensenrechten en AI.
Maar ja, als jullie die augiasstal uitmesten dan zal het moeilijker worden voor figuren als een Shetty om een Brits lintje te bemachtigen. Of een vette positie elders zoals Irene Khan wist te verkrijgen. Voor bewezen diensten? Want geld lijkt hier het enige motief.
En dan maar die onbetaalde vrijwilligers op pad sturen om kaarsen te verkopen. Ja, want de wedde van Shetty en die reclame voor de Navo, dat kost natuurlijk wel veel geld.
Willy Van Damme