Ik heb dit erg gesmaakt maar de vermelding:
“Het eerst door de generaal Helmuth von Moltke en later door generaal Alfred von Schlieffen aangepaste oorlogsplan was duidelijk niet realistisch en hoogmoedig. In hun arrogantie hadden zij de anderen zwaar onderschat.”
De vermelding moet eigenlijk omgekeerd worden. Weliswaar was Helmuth Von Moltke een van de voorgangers van von Schlieffen maar de plannen van het Duitse rijk waren in die periode eerder op het oosten gericht waarbij het Duitse leger in twee ongeveer gelijk delen in Oost en West werden opgesteld. De Fransen zouden eerst worden opgehouden en dan verslagen. Parijs was zelfs geen doel.
Die strategie werd door von Schlieffen volledig aangepast waarbij deze rekende eerst de Fransen te verslagen en daarna de Russen met een snelle verplaatsing van troepen van West naar Oost. Von Schlieffen zelf was er zich echter van bewust dat het Duitse leger daarvoor zeer veel versterkt diende te worden. Dat gebeurde bij een beslissing in 1912 wel degelijk maar te weinig en te laat.
De verwarring bij de chronologie ontstaat meestal omdat de opperbevelhebber van de Duitse troepen in 1914 inderdaad ook… een Helmuth Graf von Moltke was, neef van z’n illustere voorganger uit de oorlog van 1870. De aanpassingen van de laatste von Moltke aan het “heilige” von Schlieffen-plan kwamen eer op minder onderschatting van de vijanden neer:
– niet oprukken door Nederland, een levenslijn met de wereld bij een langdurige oorlog
– versterking van de legers op de Frans-Duitse grens.
Niettemin ging men door en dat je kan inderdaad als zelfoverschatting beschouwen of misschien ook als een grote gok van mensen zoals de Duitse keizer en z’n opperbevelhebber die bang waren om onder te doen voor hun met roem overladen voorgangers uit de Frans-Duitse oorlog.
Paul Nijs
Antwoord:
Bedankt voor je reactie en vooral voor je opmerkingen. Het bevat extra informatie die voor de lezers hier zeker welkom is.
Het bestaan van de twee von Molkte was mij wel bekend hoor. Ik ben niet de grote specialist van de eerste wereldoorlog, Duitsland of het Duitse leger, een journalist is per definitie een generalist die zich wel verdiept (of dat zou horen te doen) in het onderwerp waarover hij schrijft.
En dus had ik mij wel wat op beperkte wijze geïnformeerd. Ik heb nu eenmaal geen zin om de vele lezers hier prietpraat te verkopen.
Ook was het mij bekend dat het Duitse opperbevel die overschatting ook ten volle besefte. Eerlijk gezegd moest mijn bijna blind zijn om het niet te zien. De forten in Luik waren bijvoorbeeld alleen met inzet van de nieuwste militaire middelen in te nemen. En dat zou dus tijd vergen. Maar die tijd had men niet.
Maar het is typerend voor staten die zich oppermachtig wanen om de tegenstander te onderschatten en zich onoverwinnelijk te wanen. Het gezegde klinkt immers dat hoogmoed komt voor de val. Zie maar naar de VS of de Sovjetunie in Afghanistan.
Willy Van Damme