Nu Henk Koelewijn hier reageert, en schrijft over zijn Armeense roots, kan ik de drang om op die opmerkingen in dit reisverslag in te gaan, niet meer weerstaan. Want er is sprake van Aramees en Armeens, waarvan (te) velen het onderscheid niet kennen, met verwarring als gevolg. Vooral daar waar het de Turkse uitleg, of moet ik schrijven ‘uitleg’ betreft op dit heikele punt. Dit is niet de plaats en ik ben niet de juiste persoon, om dit nader uiteen te zetten. Maar m.b.t. het Aramees wil ik nog wel het volgende kwijt.
De term houdt verband met het gebied Aram. Daaronder valt ook de kuststreek vanaf Anatolië tot en met Gaza; het noordelijke deel hiervan kreeg Ke’na’an als bijnaam, waar later Kana’aan of Canaäan mee werd bedoeld. Wat velen niet weten is dat de benaming Ke’na’an samenhangt met de verfstof die langs die oostkust van de Middellandse Zee uit zeeslakken werd gewonnen. Een purperkleurige verf, waar Purperland verband mee houdt. Als Alexander de Grote dit gebied inneemt, noemt hij het Foenicië, Grieks voor Purperland. Niet ondenkbaar is dat van christelijke zijde met ongenoegen van deze uitleg wordt kennis genomen; mogelijk in samenhang met het feit dat Jezus van Nazareth zich van het Aramees bediende. Ook is het mogelijk dat een en ander nog vertakkingen naar andere invalshoeken in zich draagt. Voor mij betekent Ke’na’an hetzelfde als Purperland, waarvan akte.
PS. De naam van medereiziger Paul Vanden Bavière klinkt mij bekend in de oren. Met hem wisselde ik af en toe van gedachten, en op zijn Uitpers mocht ik een enkele keer iets publiceren. Vwhwi: een prima koppel, PVB en WVD, waar we zuinig op moeten zijn…
Egbert Talens
Antwoord:
Uw verblijf in het verleden in Syrië heeft U blijkbaar wat meer kennis van dit aspect van de regio bijgebracht. Syrië kan je inderdaad op twee wijzen opvatten.
Het huidige Syrië binnen de door de koloniale mogendheden in 1916 gecreëerde grenzen of het Syrië uit de oudheid dat enorm veel groter was en grote delen van het huidige Turkije omvatte.
Ik had hier trouwens onlangs een Turkse in België wonende advocate over de vloer die Aramees sprak. Zie ook het verhaal over de slachtpartijen in Turkije tijdens de Eerste Wereldoorlog.
De hier in onze media zo geliefde Koerden hebben toen aan Turkse zijde lekker meegedaan bij die genocides. Maar daarover zal je in onze klassieke media niets lezen. Het zijn immers de goeden. Simplistische verhalen zijn voor de NRC, De Standaard, De Volkskrant en De Morgen.
Willy Van Damme